وال پست چیست | نحوه اجرای صحیح وال پست
اجرای وال پست و نبشی کشی دیوارهای پیرامونی، به‌عنوان یکی از مراحل حیاتی در فرایند ساخت ساختمان، نیازمند کنترل دقیق و نظارت صحیح از سوی مهندسان ناظر می‌باشد. این فعالیت‌های اساسی برای ایمنی، استحکام و پایداری ساختمان تلقی می‌شوند و به دقت و انطباق با نقشه‌های مهندسی و استفاده از مصالح با کیفیت بالا نیاز دارند.
وال پست چیست؟
وال پست یک عنصر اساسی در ساختمان‌ها است که برای اتصال میانقاب‌ها و تیغه‌ها به اسکلت ساختمان استفاده می‌شود. این عنصر در معماری و مهندسی ساختمان نقش قابل توجهی دارد، زیرا به عنوان جزئی حیاتی برای افزایش استحکام و پایداری سازه در برابر نیروهای جانبی نظیر باد و زلزله عمل می‌کند. از اهمیت وال پست در طراحی و ساخت سازه‌ها برای بهبود اتصالات و ایمنی آن‌ها نمونه‌های بسیاری وجود دارد که تاثیر مثبت آن‌ها بر کیفیت و پایداری ساختمان‌ها آشکار است.
همچنین در معماری و مهندسی ساختمان، میانقاب‌ها به دو دسته میانقاب سازه‌ای و غیر سازه‌ای تقسیم می‌شوند. این دیوارها به واسطه اتصال یا عدم اتصال آن‌ها به سازه نام‌گذاری و نقش آن‌ها تعیین می‌شود.از سوی دیگر، تیغه‌ها به عنوان دیوارهایی خارج از قاب‌های سازه‌ای شناخته می‌شوند و نام‌گذاری آن‌ها بر اساس نقش و اهمیت آن‌ها در ایجاد اتصالات و استحکام سازه تعیین می‌شود. این دسته‌بندی و توضیحات به درک بهتر اهمیت و کارکرد این عناصر در ساختمان‌ها کمک می‌کند.
الزامات قانونی وال پست
با توجه به بند 4-5-4 از آیین‌نامه 2800 وال پست، دیوارهای داخلی یا تیغه‌های با ارتفاع بیش از 1/8 متر باید به نحو مناسبی از جمله استفاده از وادارها مهار شوند. این اقدامات اهمیت بسیاری را به منظور جلوگیری از شیب و ناهمواری‌های احتمالی و بازدارنده‌ی اثرات جانبی بر سازه دارند. این استانداردها و الزامات هدفشان ارتقای ایمنی و پایداری سازه‌ها در برابر عوامل خارجی مختلف است.
به طبق بند 7-5-3 از آیین‌نامه 2800 وال پست، حداکثر طول مجاز هر دیوار غیر سازه‌ای بین دو کلاف قائم، نباید از 6 متر یا 40 برابر ضخامت آن بیشتر باشد. همچنین، حداکثر ارتفاع یک دیوار غیر سازه‌ای از تراز کف، 3/5 متر است. رعایت این الزامات توجیه فنی مهمی در طراحی و اجرای دیوارهای غیر سازه‌ای فراهم می‌کند و برای ایمنی و عملکرد بهینه ساختمان اساسی است. این امر حتی باعث جلوگیری از وقوع حوادث ناگوار به علت عدم تامین ایمنی لبه‌های دیوارها خواهد شد. برای ایمنی و استحکام سازه‌ها، لازم است که تمامی لبه‌های قائم دیوارهای غیرسازه‌ای مهار شوند و لبه‌های فوقانی دیوارهای غیرسازه‌ای که در تمام ارتفاع ادامه ندارند، با استفاده از کلاف فولادی یا ناودانی به دیوارهای سازه‌ای متصل شوند. این اقدامات مهم به منظور اطمینان از ایمنی و پایداری سازه‌ها انجام می‌شوند و نقش بسزایی در جلوگیری از خطرات و حوادث مختلف دارند.
بنا به بند 4-9-1-3 از مقررات ملی ساختمان ویرایش 96، در تمام دیوارهای ساختمان، به‌ویژه در دیوارهای نما، توصیه می‌شود که ضوابط مبحث ششم مقررات ملی ساختمان و استاندارد طراحی ساختمان در برابر زلزله (استاندارد 2800) رعایت شود.این اقدامات به منظور افزایش مقاومت سازه‌ها در مواجهه با زلزله مورد توصیه است تا ایمنی و پایداری ساختمان‌ها در برابر خطرات زلزله به حداکثر برسد و خسارات احتمالی کاهش یابد.
پیامد های حقوقی برای ناظر در صورت عدم اجرای نادرست وال پست
عدم اجرای وال پست توسط ناظر ممکن است عواقب حقوقی جدی برای او در پی داشته باشد. در صورت وقوع حادثه یا تخریب دیوارها به دلیل عدم وجود وال پست، ناظر به عنوان شخصی که مسئولیت نظارت بر اجرای پروژه را دارد، ممکن است متهم شناخته شود. به عبارت دیگر، ناظر باید تمامی الزامات فنی و ایمنی را رعایت کرده و از اجرای صحیح آن‌ها اطمینان حاصل کند.
این امر می‌تواند منجر به از دست دادن مجوزها، مسائل حقوقی و پرداخت جبران خسارت به مالکان یا طرف‌های متضرر شود. بنابراین، رعایت و اجرای صحیح الزامات فنی و ایمنی و توجه به نکات مهم مانند نصب وال پست به عنوان یک اقدام ایمنی ضروری در پروژه‌های ساختمانی، اهمیت بسیاری دارد تا از وقوع حوادث و عواقب حقوقی ناگوار جلوگیری شود.
دستور کار اجرای وال پست
1.قبل از ریختن بتن بر روی سقف، حتما باید بایس پلیت را در زیر و بالای تیر بتنی و در مکان اجرای وال پست نصب کنید.
2.قبل از ریختن بتن بر روی سقف، ضروری است که پلیت‌ها را از بالا و پایین به تیرها با استفاده از رول بولتها به درستی متصل کنیم. استفاده از میخ‌های فولادی 3 سانتی و دستگاه میخکوب (تفنگ هیلتی) برای نصب پلیت‌ها به تیرها توصیه نمی‌شود.در فرآیند نصب پلیت‌ها و وال‌پست‌ها بر روی سقف، باید به رعایت قوانین ایمنی و مراحل صحیح نصب توجه کرد. اتصال وال‌پست‌ها به تیرها باید با روش‌های ایمن و مناسب صورت گیرد تا استحکام و پایداری سازه حفظ شود و احتمال هر گونه خطری برای افراد به حداقل برسد.
3.از آنجا که دقت در اندازه‌گیری ابعاد داخلی ساختمان قبل از جوشکاری وال‌پست‌ها بسیار حیاتی است، برای جلوگیری از مشکلات بعدی پس از دیوارچینی، الزاماً باید این مرحله را با دقت بالایی انجام دهیم.
4.حداقل پروفیل مصرفی برای وال‌پست‌ها نباید کمتر از معیار نبشی 5 باشد. با این حال، باید همواره با توجه به نقشه‌های مصوب و نظرات طراح سازه، اقدامات لازم را انجام داد تا اطمینان حاصل شود که انتخاب پروفیل مناسب برای وال‌پست‌ها، بهینه و اجابت‌کننده نیازهای ساختمان است.
5.جهت اطمینان از شاغول بودن و همراستایی افقی وال‌پست‌ها در هر طبقه، معمولا از روش ریسمان کشی استفاده می‌شود. این روش به عنوان یک روش کنترلی مهم، امکان اطمینان از کیفیت و همخوانی صحیح افقی وال‌پست‌ها را فراهم می‌کند.همچنین این روش به ما این اطمینان را می‌دهد که در صورت نیاز، می‌توانیم با دقت زیاد، وال‌پست‌ها را به شکل بهینه تنظیم کنیم و هماهنگی و کیفیت آن‌ها را حفظ کنیم. بنابراین، بررسی دقیق و استفاده از ریسمان کشی می‌تواند اطمینان از همسانی و صحت وال‌پست‌ها را به ما ارائه دهد.
6.واقعیت آن است که برای اطمینان از انجام جوشکاری صحیح وال‌پست‌ها، توصیه می‌شود که این کار توسط یک فرد با صلاحیت و مهارت لازم در زمینه جوشکاری انجام شود. این اقدام تضمین می‌کند که کیفیت اجرای کار برای حفظ امنیت و استحکام آن وال‌پست‌ها حفظ می‌شود.
7.طبق روال معمول، اطلاعات مربوط به وال‌پست‌ها قبل از انجام هرگونه کاری، توسط دستورکار به مجری یا سازنده اطلاع داده می‌شود.
نحوه اجرای صحیح وال پست
میانقاب های سازه ای و غیر سازه ای و وظیفه ناظر:برای اجرای صحیح وال‌پست و میانقاب‌های سازه‌ای و غیرسازه‌ای، نظارت دقیق و حرفه‌ای از سوی ناظر بسیار حائز اهمیت است. اگر مهندس طراح ساختمان سختی دیوار را در محاسبات در نظر گرفته باشد، دیوارها می‌توانند به ستون و سقف به صورت مستقیم متصل شوند. اما اگر این مورد به درستی محاسبه نشده باشد، مجری باید اطمینان حاصل کند که دیوارها به سازه به صورت مستقیم متصل نمی‌شوند و وال‌پست با فاصله 5 سانتیمتر از ستون قرار می‌گیرد. همچنین، در زمان اجرای دیوار ، میلگردهای عصایی خم شده باید در فاصله‌های مناسب به دیوار جوش داده شوند و فواصل نبشی با ستون با استفاده از پلاستوفوم پُر شوند. این مراحل انجام شده‌ها به تدبیر سازماندهی شده جهت اجرای صحیح وال‌پست و افزایش استحکام ساختمان منجر می‌شود.
نکات اجرایی و نظارتی نبشی کشی ساختمان
در اجرای نبشی‌کشی ساختمان، برخی نکات اجرایی و نظارتی حائز اهمیت هستند که باید آن‌ها را رعایت کرد:
- اطمینان حاصل شود که نبشی‌ها در تمام طبقات، در یک راستا قرار دارند. این کنترل توسط قپان انجام می‌شود تا از صحت قرارگیری نبشی‌ها اطمینان حاصل شود.
- نبشی‌ها باید شاغول باشند، به این معنی که در اجرای آن‌ها باید به صورت دقیق و حتماً بر اساس طرح و دستورات فنی انجام شود.
- اطمینان حاصل شود که نبشی‌های نصب شده مساحت ساختمان را کم یا زیاد نکرده‌اند و با ابعاد مورد نیاز و طرح مورد نظر مطابقت دارند.
- جوشکاری نبشی‌ها به صفحات اتصال به دقت کنترل شود تا از صحت و استحکام این اتصالات اطمینان حاصل شود.
این نکات اجرایی و نظارتی به منظور افزایش کیفیت و استحکام ساختمان در مراحل نبشی‌کشی رعایت شوند.
وظایف کنترلی ناظر معمار و سازه در اجرای وال پست و نبشی کشی:
در فرایند اجرای وال‌پست و نبشی‌کشی ساختمان، وظایف کنترلی ناظران معمار و سازه مورد توجه ویژه قرار می‌گیرد. ناظر معمار مسئول کنترل ابعاد و اجزای ظاهری ساختمان، از جمله نبشی‌ها و وال‌پست‌ها بوده و باید تطابق آن‌ها با مقررات و نقشه‌ها را اعمال نماید. از سوی دیگر، ناظر سازه مسئول کنترل نحوه اتصالات وال‌پست‌ها و نبشی‌ها است. در صورتی که خللی یا تخلفی مشاهده شود، هر یک از ناظران می‌توانند گزارش مربوط به خود را به مرجع صدور پروانه و سازمان استان ارائه دهند تا اقدامات لازم برای رفع تخلفات انجام شود. این تعامل و هماهنگی بین ناظران به ارتقای کیفیت اجرا و اطمینان از استحکام و پایداری ساختمان کمک می‌کند.
وظایف ناظر در صورت عدم اجرای وال پست و نبشی کشی دیوار
در صورتی که ناظر در محل مشاهده کند که وال‌پست و نبشی‌کشی دیوار به صورت صحیح انجام نشده است، به عنوان مسئول اجرایی میدانی، می‌تواند برگه پایان کار را مهر و امضا خودداری نماید و از اجرای پروژه نامطمئن جلوگیری نماید. این تصمیم می‌تواند به حفظ سلامت و ایمنی ساکنین و نیز پیشگیری از هرگونه خسارتی به ساختمان کمک کند. در نهایت، عدم اجرای وال‌پست و نبشی‌کشی به درستی می‌تواند عواقب خطرناکی داشته باشد و ناظر ملزم است به اقدامات لازم برای تضمین استحکام و پایداری ساختمان بپردازد.
